Het ouder worden geeft mooie cadeaus. Je  wordt milder, kijkt verder dan je neus lang is en bent niet zo snel meer van je stuk te brengen. Een ‘aging woman’ stapt niet meer in zeven sloten tegelijkertijd.

Is te hopen.

Toch vraag ik mij ook geregeld af of dat ouder worden een beetje gezellig te houden is. Met slapper lijf, vergeetachtig hoofd en vastgeroeste gewoontes. Hoe houd je de pit erin en wat kun je nog allemaal ontdekken? In deze serie interviews praat ik met vrouwen die mij inspireren én die mij iets leren. Over het leven, ouder worden en alles wat daarmee samenhangt. Ze zijn heel verschillend en hebben ook weer veel gemeen. Ze zijn bijvoorbeeld onweerstaanbaar prachtig en delen graag. In dit interview praat ik met Madeleine Schuurmans, verpleegkundig overgangsconsulent.

 

Het succes van de podcast ‘Opvliegers’, van Elles de Bruin, laat zien dat er een grote vraag is naar informatie over de overgang. De Gentse Prof. dr. Herman Depypere is expert op het gebied van menopauze en sluit deze 8-delige podcastreeks af met de volgende woorden:

“Er is heel goed iets te doen zodat 

Uw haar weer goed zit

Uw huid weer in orde is

Uw vagina niet uitdroogt

U s’ nachts niet hoeft op te staan om te plassen

Uw cholesterol laag blijft 

Uw buikje minder wordt en

Uw spieren niet verslappen”.

De menopauze is een ongezellig onderwerp. Niet sexy en al snel zeikerig (letterlijk en figuurlijk) Of we het nu willen of niet, vanaf ruwweg je 40e stopt je lichaam met het aanmaken van eicellen. En daarmee met het aanmaken van vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen. Dit kan nogal wat gevolgen hebben voor je algehele staat van welbevinden. Anders gezegd: de aftakeling begint, de tweede helft is aangebroken, je bent oud, uitgerangeerd, afgeschreven. Complete bullshit natuurlijk. De kans is helaas wel aanwezig dat je last hebt van het opbeurende rijtje klachten hierboven.

Dus. Wat kun je doen als je niet lekker in je zit? Je hoeft niet naar een Gentse professor, dichterbij huis is ook deskundige hulp te vinden. En dan heb ik het niet over de huisarts, maar over een verpleegkundig overgangsconsulente. Madeleine Schuurmans –  een vlotte, druk gebarende, energieke vrouw – is er een. Al 18 jaar begeleidt zij vrouwen die last ervaren van de overgang.

Madeleine, waarom niet de huisarts bezoeken als je 40-up bent en je hebt last van slapeloosheid, zweten of stemmingswisselingen?  

Dat mag natuurlijk! Maar wij zijn gespecialiseerd  in de overgang, een huisarts niet. Klinkt misschien een beetje lullig maar wij beschikken over veel meer kennis. Een overgangsconsulent neemt een uur de tijd voor je in plaats van de ‘spreekuur-10-minuten’ in een huisartsenpraktijk. Je hebt geen verwijzing nodig, een consult wordt gewoon vergoed als je aanvullend verzekerd bent. Een verpleegkundig overgangsconsulent is gewoon meer deskundig”.

Je doet dit werk al 18 jaar. Wat is jouw achtergrond?

Ik ben opgeleid als psychiatrisch verpleegkundige en had altijd affiniteit met stemmingen, hormonen en gedrag. Zelf ben ik heel vroeg in de overgang gekomen, ik was 35 jaar. Ik voelde me in die tijd vaak gefrustreerd, onbegrepen, eenzaam ook. Ik ben de opleiding overgangsconsulent gaan volgen omdat ik zelf wilde weten en begrijpen wat er met me aan de hand was. Daarna ben ik als zelfstandige consulent gestart en help ik vrouwen in deze belangrijke fase in hun leven”.

Hoe ziet een eerste consult eruit?

Je krijgt een heel uitgebreide anamnese. Ik vraag eerst waar je precies last van hebt. Wat de klachten zijn. Dan wil ik weten wat je drinkt, eet, hoe je poept. Hoe je dag eruit ziet, of  je lekker in je vel zit, stress ervaart? Alles komt aan bod. Aan de hand van die informatie weet ik waar ik moet beginnen. Een behandeling is echt voor iedereen weer anders. 

Heeft de één baat bij voedingssupplementen, de ander is meer geholpen met een vitamine -of mineralen aanvulling vanuit de voeding. Weer een ander is geholpen met  hormoontherapie, meditatie of een mindfulness-cursus. Omdat ik ook orthomoleculair therapeut ben, kan ik op verschillende niveaus gerichte hulp bieden. Het is maatwerk.

Maar hoe weet je nu of je klachten met de overgang te maken hebben. Ik ben wel vaker moe. En nog vaker chagrijnig!

“Als je 40+ bent en je menstruatiecyclus verandert dan wéét je dat de overgang eraan zit te komen of dat je erin zit.  Als je bijvoorbeeld een Mirena-spiraal of een anticonceptiepil gebruikt is dit lastiger vast te stellen. Er zijn wel testen beschikbaar maar daar kun je je niet blind op staren. Eén bloedtest kan uitwijzen dat je niet menopauzaal bent terwijl dit even later wel zo blijkt te zijn, bloedwaardes zijn lastig te meten. Staar je dus niet blind op één onderzoek maar luister naar je lichaam. Slaap je slecht, heb je concentratieproblemen, ben je sneller boos of paniekerig, ruik je anders? Veel vrouwen krijgen het stempel burn-out,  terwijl de overgang de boosdoener is. En dat vergt heel andere oplossingen! 

Moeten alle vrouwen dan naar een overgangsconsulent?

Als je geen klachten hebt hoeft dat niet. Al raad ik vrouwen aan om preventief te werk te gaan. Zodat je weet wat je te wachten staat en je je kunt voorbereiden. Je kunt andere keuzes maken in je eetpatroon of de manier waarop je sport, werkt of zorgt. Niet iedere vrouw ervaart klachten maar als jij die wel hebt is het zonde om daar mee te leren leven’ omdat ‘het erbij hoort’, zoals vaak beweerd wordt.

Welke middelen heb je tot je beschikking om een vrouw te helpen?

Tijd en aandacht om de klachten goed in kaart te brengen. Voeding is belangrijk. Gezond eten is belangrijker dan ooit nu. Alcohol is een no-go voor vrouwen. Met goede voeding kun je veel bereiken. Voedingssupplementen, extra vitaminen en mineralen zijn ook belangrijk. Niet de potjes die je zelf bij de drogist koopt trouwens. Rommel daar niet zelf mee. Er zitten weinig werkzame stoffen in en wellicht heb je die stoffen helemaal niet nodig. 

De juiste voedingsbalans zorgt voor minder hart- en vaatziekten. En dat is doodsoorzaak nummer 1 bij vrouwen. Ook botontkalking is een voortvloeisel van de overgang waar je preventief al heel wat aan kunt doen.

Uitleg en maatwerk zijn belangrijk om effectief te zijn. Het helpt als ik uitleg wat die menopauze inhoudt. Als je een naam kunt geven aan een probleem, als je je gehoord voelt met je klachten, dan helpt dat. Het mentale gedeelte heeft aandacht nodig en die geef ik. Als je je fysiek beter voelt, sterker en minder vermoeid, dan kun je het leven van alledag mentaal ook beter aan. Stress is slecht voor je lichaam en voor je geest, het verergert je klachten. Dit zijn allemaal belangrijke pijlers, realiseer je dat je hormoonhuishouding flink aan het veranderen is. Hormoonsuppletie is ook een manier om klachten te verminderen en komt ook meer uit het verdomhoekje.

Hormonen slikken. Is dat niet gevaarlijk?

Hormonen zijn niet voor alle vrouwen dé oplossing.  Ze kunnen heel goed helpen. Dat ligt helemaal aan je persoonlijke omstandigheden. Ik ben voorstander van hormoontherapie maar je moet het zorgvuldig gebruiken. Je persoonlijke omstandigheden brengen we heel nauwkeurig in kaart zodat het een veilige route is.

coming of age

Deskundige hulp kan iedere vrouw helpen.  Wat kun je zelf doen om je lekkerder in je vel te voelen?

Veel vrouwen gaan fluitend door de overgang. Maar als jij er niet doorheen wandelt, weet dan dat er hulp is. Je hoéft niet dikker te worden, futloos te zijn, geen zin in seks te hebben of slapeloze nachten te hebben.  Naarmate je veroudert ga je minder zorghormonen aanmaken. Je steekt meer tijd in jezelf. Gun jezelf dat ook. Posities en patronen in je relatie veranderen, jij verandert. Leer loslaten. Ook naar je oudere kinderen toe. Je gaat van vruchtbaar naar onvruchtbaar. De menopauze is een omgekeerde puberteit. Dat kan wel eens botsen met pubers in huis. Als je weet waar al die veranderingen vandaan komen dan kun je er beter mee omgaan is mijn ervaring. Blijf jezelf ontwikkelen, verbazen, verrassen. Je bent het waard.

Voor meer info:

http://www.madeleineschuurmans.nl/

https://www.nporadio1.nl/podcasts/opvliegers

meer interviews kun je hier lezen: Kim Boots