Het ouder worden geeft mooie cadeaus. Je wordt milder, kijkt verder dan je neus lang is en stapt niet meer in zeven sloten tegelijk.
Is te hopen.
Naarmate je ouder wordt ben je niet meer zo snel van je stuk te brengen. In deze serie interviews praat ik met vrouwen die mij inspireren én die mij iets leren. Over het leven, ouder worden en alles wat daarmee samenhangt. Ze zijn heel verschillend en hebben ook weer veel gemeen. Ze zijn bijvoorbeeld onweerstaanbaar prachtig en delen graag. Ik sprak voor deze serie met Saskia. Saskia’s dochter kreeg te maken met seksueel geweld. Seksueel grensoverschrijdend gedrag komt overal en vaak voor, niet alleen in tv-studio 21 bij The Voice of Holland. ‘Als dat mijn dochter overkomt bel ik gelijk de politie’, hoort ze andere moeders wel eens zeggen. Zo eenvoudig ligt het niet. Absoluut niet. Daarom vertelt Saskia haar verhaal.
Saskia (49): ‘Mijn dochter woont op kamers en kwam steeds minder vaak naar huis. Ik zocht daar niks achter. Ze heeft het gewoon erg naar haar zin en is druk met haar eigen leventje, dacht ik. Tot ik op een winterse ochtend een appje van haar kreeg waarin ze me vroeg om op een bepaalde dag en tijd naar een adres in haar woonplaats te komen. In het appje gaf ze duidelijk aan dat het niet goed met haar ging. Ze wilde hier niet over bellen. Ze vroeg of ik haar twee zussen mee wilde nemen en sloot af met ‘ik hou van je en ik ben nu in goede handen’.
Bij het lezen van die laatste zin werd ik misselijk. Ik wist direct dat er iets vreselijks aan de hand was. Maar wat? Ik had niets aan haar gemerkt. Zou ze depressieve klachten hebben? Ze was wat magerder geworden, had ze eetproblemen? Of financiële problemen of iets met haar studie? Zou ze aangerand zijn of erger? Ik werd gek van de onzekerheid. Op van de zenuwen wachtte ik de afspraak af. Zoals afgesproken belde ik haar niet en dat vond ik heel moeilijk.
Wat was er met mijn kind aan de hand? De laatste optie, seksueel geweld, duwde ik van me weg. Dan zou ik het vast gemerkt hebben, gevoeld hebben. Als je eigen kind zoiets meemaakt dan weet je dat als moeder. Daar ben je toch moeder voor? Uiteindelijk googelde ik het opgegeven adres. Het was een bureau voor jeugdhulpverlening.
Daar hoorde ik wat er gebeurd was, wat van haar afgenomen was
Op de afgesproken dag, een kleine week later, zag ik mijn dochter. We waren allemaal nerveus en gespannen. Een medewerker stelde zich voor, schonk thee in voor mij en mijn dochters en vertelde dat mijn dochter een brief had geschreven die ze graag wilde voorlezen. Daarna zouden we verder praten.
Mijn kind zat rechtop. En las. Haar stem onvast maar vastberaden. Zo hoorde ik wat haar was overkomen. Ik hoorde wat er gebeurd was, wat van haar afgenomen was, hoe ze zich niet kon verweren, hoe ze verstijfde, hoe bang en eenzaam ze zich voelde. Ze schaamde zich en gaf zichzelf de schuld. Ze gaf ook aan dat ze zelf wilde bepalen wat ze wel en niet wilde delen met ons. Zo wilde ze niets vertellen over wanneer, waar en wie. En ze ging geen aangifte doen. Daar was ze heel stellig in.
Mijn dochter is slachtoffer van seksueel geweld. Mijn dochter is verkracht. Ik bevroor vanbinnen. Ik wist niet eens wat ik voelde, het was te veel. De medewerker, een psychologe die mijn dochter al wekenlang begeleidde, vertelde ons dat een slachtoffer meestal zwijgt. Ze legde uit dat je letterlijk kunt bevriezen als er over je grenzen wordt heengegaan. Uit lijfsbehoud. In een overlevingsmodus. En dat juist deze fysieke reactie ervoor zorgt dat een slachtoffer zich later verantwoordelijk en schuldig voelt. Ik heb niet geschopt, geslagen en ben niet weggerend, dus is het mijn schuld. Door middel van trauma-therapie wordt slachtoffers onder andere duidelijk gemaakt hoe het brein, het lichaam reageert op fysieke dreiging en dat van eigen schuld geen sprake is. Nooit.
Die middag hebben we veel gepraat en nog veel meer gehuild. We hebben elkaar geknuffeld en we hebben verhalen en ervaringen gedeeld. Voor het eerst heb ik mijn dochters verteld dat ik weet hoe het voelt als iemand over je grenzen heen gaat. Hoe vies, schuldig en beschaamd je je dan voelt. Al is het meer dan veertig jaar geleden. Ik weet het nog precies. Seksueel grensoverschrijdend gedrag doet dat met je: je geeft jezelf de schuld en zwijgt. Dat deed ik ook. Ik was zo blij en trots dat mijn dochter het heel anders aanpakte en hulp vroeg bij een professional.
De dagen, weken, maanden na deze middag was ik afwisselend verdrietig, woedend, emotioneel, wraakzuchtig, boos. Ik voelde me schuldig. Ik had niets gemerkt, ik had haar niet kunnen beschermen, ik had gefaald. Wat ben je dan voor moeder? Het verdriet en de woede waren immens. Ik moest mijn dochter beloven er met niemand over te praten. Niemand mocht het weten, iets waar ik veel moeite mee had.
Mijn dochter zocht gelukkig psychologische hulp. De impact van de verkrachting op haar leven was gigantisch. Slaapproblemen, concentratiestoornissen, angst- en paniekaanvallen en een gebrek aan zelfvertrouwen. Ze bleek een ernstige vorm van PTSS te hebben. Met behulp van EMDR-therapie en vele gesprekken met de psycholoog krabbelde ze heel langzaam op en werd ze maand naar maand sterker en levenslustiger.
En ik? De eerste maanden wilde ik de dader pakken en straffen. Ik wist niet wie het was, ging op zoek maar wist niet naar wie. Het erge was dat ik iedereen van het mannelijk geslacht wantrouwde. Alle jongens en mannen die iets met mijn dochter te maken hadden scande ik. Ik verdacht jongens die al jaren bij ons over de vloer kwamen, ik bekeek elke man met andere ogen. Zou hij het kunnen zijn? Vervolgens voelde ik me daar weer schuldig over. Een hele nare tijd.
De woede in mijn lijf ontnam me mijn slaap en mijn rust. Als ik niet woedend was huilde ik. Heel hard en veel. Ik was nerveus, gespannen en labiel. Met mijn partner kon ik er niet goed over praten. Ik zag mijn relatie de verkeerde kant op gaan want ik was zo vreselijk boos en verdrietig. Boos op alles en iedereen. Ik wilde er met hem over praten, hij had daar moeite mee. Voor hem was het denk ik te erg, te vreselijk. Hij voelde zich machteloos.
Ik zou graag zeggen dat ik open en eerlijk met mijn dochter ben blijven praten over het seksueel geweld dat haar was aangedaan. Maar dat is niet zo. Mijn dochter leerde tijdens haar therapie heel goed haar grenzen bewaken. Dit vertel ik wel en dit niet. Ik was bang over haar grens heen te gaan door vragen te stellen. Als het goed met haar ging wilde ik niet vragen naar haar verwerkingsproces, bang haar verdrietig te maken. We konden elkaar moeilijk bereiken in die tijd al was en is onze band onverminderd sterk. Ik ben niet de troostende schouder geweest in haar genezingsproces al probeerde ik er met man en macht voor haar te zijn. We schreven elkaar lange berichtjes waarin we onze gevoelens deelden. Maar ik was niet haar eerste vertrouwenspersoon. Ik begreep dat en vond het tegelijk ook lastig.
De verkrachting had ook voor ons gezinsleven grote gevolgen. Hoe praten we met elkaar hierover? Wanneer? Hoe helpen we elkaar en wat heeft iedereen nodig? Dit bleek een proces van vallen en opstaan. Dat mijn dochter geen aangifte wilde doen was vooral voor mijn partner heel moeilijk te accepteren. Ons kind had daar heel goed over nagedacht. Het is haar woord tegen het zijne en door het personeelstekort kan het jaren duren eer er daadwerkelijk onderzoek wordt ingesteld. ‘Moet ik me dan, als ik me weer beter en sterk voel, gaan bezighouden met wat er is gebeurd? Ik wil vooruit’, zei ze dan. Ik geef haar groot gelijk. Gelukkig heeft ze in een later stadium wel een melding gemaakt bij de politie zodat de naam van de dader bekend is. Mocht er een aangifte tegen hem komen dan is zijn naam dus al bekend bij justitie.
We zijn nu een hele tijd verder en het gaat goed met mijn dochter. Ze is zo gegroeid en zo wijs en sterk. Haar veerkracht is een inspiratie voor me. Ik ben ongelooflijk trots op hoe zij dit trauma heeft aangepakt. Ik weet ondertussen wie de dader is maar ik kan niks doen met die informatie en dat is voor mij nog steeds heel moeilijk. Ik moet mijn dochter hierin respecteren. Pas als zij er klaar voor is, als dat ooit gebeurt, zal hij boeten voor wat hij haar heeft aangedaan. Met mij gaat het ook een stuk beter al heeft dit alles er ongelooflijk diep ingehakt. Als ik iemand hoor zeggen:
Ik had gelijk de politie gebeld
Het zal ook wel aan die vrouwen liggen
Ja hallo, kijk eens hoe ze zich kleedt
Ik geloof er niets van dat het zo gegaan is
Ja maar het is ook heel lastig te oordelen want we waren er niet bij
Er mag ook niks meer, je kunt ook niks meer zeggen tegenwoordig.
Mij zou dat niet overkomen, ik geef ‘m een rechtse hoek!
Dan denk ik diegene die dit zegt heeft werkelijk geen idee waar ie het over heeft. Deze reacties, of oordelen eigenlijk, hebben gigantische gevolgen. Vrouwen en meisjes (en jongens) die seksueel grensoverschrijdend gedrag, een aanranding of verkrachting meemaken zullen (blijven) zwijgen. Bang om niet gelooft te worden, voor victim blaming. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste vrouwen (veel te lang) zwijgen. Mijn dochter heeft hulp gezocht, het gaat nu goed met haar. Ze draagt dit niet zoals vele vrouwen als een duister geheim met zich mee. Praten helpt. Moeders kunnen hiermee te maken krijgen, ik hoop dat mijn ervaring hen kan helpen te helpen.
Saskia is een gefingeerde naam. Om de privacy van Saskia’s dochter te beschermen is dit verhaal geanonimiseerd.
meer informatie: https://centrumseksueelgeweld.nl/
