Pubers gaan op avontuur, ze experimenteren en ontdekken de wereld. Soms loopt dat helemaal fout af. Een tragisch ongeluk kost het leven aan een 16 -jarige jongen. Een berichtje in de lokale krant, dat meer vragen oproept dan dat het beantwoordt, brengt dit vreselijke nieuws. De schrik slaat je om het hart als je zo’n artikel leest. Het zal je kind maar zijn. Het verdriet en de onmacht die je als ouders en familie moet voelen is eenvoudigweg niet voor te stellen. Je kunt er met je gedachten niet eens in de buurt komen. Het is té erg. Een jongen van zestien, dood. Wat kun je doen als je puber rouwt?
Pubers en rouw
Voor pubers is het heel belangrijk om niet op te vallen. Niet anders zijn dan de rest. Als een puber iets heel ergs meemaakt is het belangrijk voor hem of haar om ‘normaal’ te blijven doen. Pubers die een sterfgeval meemaken, worden overstelpt door gevoelens: verdriet, schuldgevoel, angst of ontreddering. Ze willen liever niet aan hun ouders of omgeving laten merken hoe ze zich voelen en staan niet erg open voor steun en hulp. Net zoals bij volwassenen willen ze in eerste instantie grip krijgen op de situatie door informatie te verzamelen over wat er precies is gebeurd. Als moeder kan ik helpen door eerlijk te zijn en niets te verzwijgen over de dood, ook al is dat moeilijk.
Niet willen opvallen, de omgeving niet belasten met verdriet is voor een puber dus geen rare reactie. Ze erkennen hun gevoelens niet, sluiten zich ervoor af. Deels ook om zich staande te houden in deze periode van rouw en verlies. Voor de buitenwereld lijkt het dan alsof de puber best goed met de situatie om gaat. Dit is een vrij normaal proces en in de meeste gevallen gaat het na verloop van tijd vanzelf beter met de verwerking van het verlies.
Vriendje
De anonieme jongen uit het nieuwsartikel is, zo blijkt later, een vriendje van mijn zoon. Ze dronken samen wel eens biertjes in de keet achter in onze tuin. Het verdriet is groot bij mijn zoon en zijn vrienden. Hij kan het gewoon niet geloven. Doodgaan op je zestiende is een onwerkelijke mindfuck. Mijn grote puber trekt zich terug op zijn kamer. Hij wil alleen zijn met zijn verdriet.
Vaak vormt de vriendenclub een steunpunt en praten pubers liever met leeftijdsgenoten over hun gevoelens dan met pa en ma. Dit is normaal. Als moeder kun je het beste een open houding aannemen zodat je kind weet dat hij altijd bij je terecht kan als hij toch wil praten. Een gesprek forceren is niet zinvol. De vrienden fungeren als steunpunt en als moeder sta je nu op de tweede plaats. Dat hoort bij hun leeftijd. Het enige wat je kunt doen is er zijn, misschien samen iets gaan ondernemen en laten weten dat je er bent. Ik neem me voor extra alert te zijn op signalen die erop kunnen duiden dat een gesprek of een luisterend oor hem kunnen helpen.
De vriendenclub van mijn zoon komt samen aan de rivier.
Ze herdenken hun vriend en laten ballonnen op.
Ze willen gewoon samen zijn.
Vasthouden
Als een van mijn kinderen iets heel ergs meemaakt, wil ik het liefst 24/7 fysiek bij ze zijn. Ik wil bij ze in bed kruipen en ze niet alleen de deur uit laten gaan. Ook nu wil ik mijn zoon de hele dag vasthouden en over zijn rug kriebelen net zoals ik dat vroeger deed. Maar grote kinderen zitten niet meer te wachten op mijn continue aanwezigheid. Ook mijn zoon wil zijn verdriet liever alleen een plek geven. Ik druip af en loop een beetje wezenloos door het huis, maak me zorgen om hem en de jeugd in het algemeen. Ik maak me zorgen om de nabijheid van bier, wiet, XTC, shotjes en alle andere gevaren die op hun pad kunnen komen.
Avontuur
Pubers verkennen grenzen, experimenteren met drank en drugs, gaan op avontuur. Ze streven naar zelfstandigheid en zijn nieuwsgierig. Dit kan soms fatale gevolgen hebben. Zo zit het leven in elkaar. Kan ik ze als moeder hiertegen beschermen?
Ik denk van niet.
Ik kan mijn pubers niet eeuwig bij me houden, ik moet ze loslaten. Wat ik wel kan doen is houvast bieden, grenzen stellen en vooral: in gesprek blijven.
Verbied modus
Als moeder wil ik soms het liefst in de ‘verbied’ modus gaan. Nee, het mag niet. Maar is dit de beste strategie voor hen en ben ik dan werkelijk gerustgesteld? Nee, want ik weet dat ze tóch op onderzoek uit zullen gaan. Of het nou om bier drinken gaat, laat thuiskomen, met drugs experimenteren etc. De overheidscampagnes, de wetenschappelijke onderzoeken komen bijvoorbeeld allemaal tot één conclusie. Geen alcohol onder de 18. Ouders zijn hierin een belangrijk rolmodel. Dus een wijntje bij het eten of een gin-tonic in het weekend is een slecht voorbeeld. Ik geef dus bewust een slecht voorbeeld en dat risico neem ik. Want ik ga ervan uit dat mijn kinderen zien dat ik weliswaar alcohol drink maar dat ik niet over grenzen ga. Dat ik het gezellig heb met vrienden, gastvrij ben. Dat wil ik ze ook leren.
De pubers die nooit alcohol drinken -vanaf hun 15e of 16e jaar- heb ik zelden ontmoet. De pubers die niet mogen drinken van hun ouders maar het stiekem wel doen heb ik vaak ontmoet. Ik kies ervoor om met mijn kinderen de lijnen open te houden en te praten over alcohol- en drugs. Ik ga niet in de verbiedmodus maar geef ze feitelijke informatie, ik vraag wat ze doen met wie, waarom en wanneer. Ik ben heel blij met hun oprechte antwoorden al vind ik het soms ook heel moeilijk om die te horen. Ik vertel over mijn eigen ervaringen en ben van mening dat mijn gekozen transparantie beter is voor mijn kinderen dan een verbod. Iedere moeder bewandelt hierin haar eigen pad natuurlijk.
Er bestaat geen garantie voor een leven zonder pijn, ongelukken en verdriet. Je leven kan in één seconde totaal veranderen en je moet een manier vinden om daar mee om te gaan. De tragische dood van mijn zoons vriendje bewijst dat weer. Dit is voor iedereen een onwijs harde les en ik wou dat deze les mijn zoon en alle jongeren bespaard zou blijven. Maar dat is niet zo.
Het vriendje is in zijn eigen huis.
Mijn zoon gaat samen mijn zijn vrienden afscheid van hem nemen.
Met een strak koppie stapt hij op de fiets.
Voor deze blog heb ik gebruik gemaakt van:
https://www.trimbos.nl/kennis/uitgaan-alcohol-en-drugs/opvoeding-en-uitgaan
Vreselijk hè… zo intens verdrietig.
Mooi geschreven Carine….wat heftig is dit…onze kinderen willen we het liefst voor alles beschermen maar zoals je schrijft is loslaten en ze af en toe laten struikelen een mooie manier om ze naar de volwassenheid te begeleiden. En deze gebeurtenis is zo groot daar kunnen wij als volwassenen zelf niet eens bij…. Sterkte voor jullie 💋
dankjewel Monique, af en toe laten struikelen en begeleiden is wat we kunnen doen. Daar ben ik het mee eens.
Ha Carine, Dat heb je mooi onder woorden gebracht!
En de jongens loslaten is iets waar wij het als ouders ook best wel eens moeilijk mee hebben.
Maar als we ze het vertrouwen geven geloof ik best dat het fantastische boys zijn.
Dat geloof ik ook!
Heel mooi geschreven en zo waar,
Het is het derde verhaal over een tienerdood binnen een paar maanden dat mij ter ore komt. Zo pijnlijk en het boezemt me ook angst in.
Je wilt ze altijd en overal beschermen en dat proberen we. Maar in loslaten en transparantie zit de kracht denk ook ik.
die kracht moeten we ook gebruiken, er is geen andere weg. Soms is dat lastig en gelukkig vaak ook heel natuurlijk.
De schrik dat je kind om vijf uur sochtends langs je bed staat en je angst bewaarheid wordt met woorden van we zijn hem kwijt en we krijgen hem niet te pakken. De angst die van mijn zoons gezicht afstraalde toen de politie de straat in reed en bij de buren stopte. De spanning die nog hoger werd met het bericht dat hij in het ziekenhuis lag. Maar het allerergste dat ik mijn kind moest gaan vertellen dat zijn mattie zijn beste vriend was overleden was hel. En dan de shock bij zon puber en ook de vrienden was enorm. Ze hebben elkaar zo mooi opgevangen en getroost en gesteund. Savonds hebben ze zelf een herdenking bedacht met prachtige stiltes en balonnen aan de Maas en ook op de plek des onheils werd geknuffeld en getroost. Ik heb met verbazing gezien hoe deze leeftijd elkaar opvangt en praat en ook lacht en huilt. Nu zal het gemis en de realiteit nog mogen binnen gaan komen en als ouder zaak om mijn zoon extra in de smiezen te gaan houden. Ik denk te blijven praten. En ook mijn eigen rouwproces te delen in de hoop dat dat werkt. Dank dat je hier aandacht aan gegeven hebt. Veel liefs Leonie
Wat een verdrietig en ook goed beschreven verhaal… het is niet te bevatten. Nog steeds niet. Ik wens je zoon en jouwzelf & dierbaren alle kracht en liefde toe om dit te verwerken..